42 ημέρες Ρωσο-ουκρανικού Πολέμου
Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α. Ιωάννης Κρασσάς
" Καμμία κατάσταση δεν είναι ποτέ τόσο άσχημη που να μην μπορεί να γίνει χειρότερη".
Την 05:30 της 24ης Φεβρουαρίου του 2022, όταν τα ρωσικά στρατεύματα εισέβαλαν στην Ουκρανία, οι στρατιώτες σκεφτόντουσαν την επιβίωσή τους, οι αξιωματικοί την υπόληψή τους και ο Βλαντιμίρ Πούτιν την τιμωρία. Τους Ουκρανούς τους απασχολούσε μόνο η υπεράσπιση της ελευθερίας τους. Οι συγγενείς όλων των Ρώσων που συμμετέχουν στην «Ειδική στρατιωτική Επιχείρηση» έχουν πολλούς λόγους να ανησυχούν για τους αγαπημένους τους. Όπως φάνηκε από τις 42 πρώτες ημέρες του πολέμου, όλοι οι Ουκρανοί αποτελούν στόχο των πυρών του εισβολέως, ένοπλοι και άοπλοι. Ο Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι αναδείχθηκε στον ηγήτορα που εμπνέει, συσπειρώνει και κινητοποιεί. Λαός χωρίς ηγέτη είναι σώμα χωρίς ψυχή και δίχως λαϊκή κινητοποίηση δεν μπορεί να διεξαχθεί πόλεμος. Η αποδοχή του καθήκοντος προς την πατρίδα, δεν προκύπτει αυτόματα με την κήρυξη του πολέμου, αλλά είναι αποτέλεσμα συστηματικής και πολύχρονης προετοιμασίας της οικογένειας, του σχολείου και των ΜΜΕ. Η γενναιότητα, η θέληση και η αντοχή των Ουκρανών έχει αποσπάσει το θαυμασμό της συντριπτικής πλειοψηφίας των ανθρώπων παγκοσμίως.
Από την πλευρά του ο Πούτιν δείχνει να κυβερνά χωρίς να έχει συναίσθηση της πραγματικότητος τρομοκρατώντας και πανικοβάλλοντας.
Οι Ρώσοι υποτίμησαν τον αντίπαλο και υπερεκτίμησαν τις δυνατότητές τους, περισσότερο για να ικανοποιήσουν τις προσδοκίες του αρχηγού τους και λιγότερο από κακό υπολογισμό. Πίστευαν ότι το δέος που προκαλεί ο ρωσικός στρατός[1] θα υπερκάλυπτε τις αδυναμίες του. Οι Ρώσοι επιτελείς προσπαθούν να διευθύνουν ένα πόλεμο που έχει εκτροχιασθεί και πρέπει να δικαιολογούνται στον Πούτιν τι είναι αυτό που δεν πάει καλά. Ο σχεδιασμός τους βασίσθηκε σε λάθος δεδομένα. Επειδή όμως όλα δοκιμάζονται στην πράξη, μετά από 42 ημέρες πολεμικών επιχειρήσεων, διαπιστώθηκαν τα εξής από πλευράς της Ρωσίας:
- Δεν παράταξαν επαρκείς δυνάμεις σε σχέση με την δύναμη των Ουκρανών και την έκταση του θεάτρου επιχειρήσεων. Ως επιτιθέμενοι θα έπρεπε να διαθέσουν τουλάχιστον τριπλάσιες δυνάμεις.
- Διέσπειραν τις δυνάμεις τους σε πέντε κατευθύνσεις, μειώνοντας την αποτελεσματικότητά τους.
- Δεν κοινοποίησαν την αποστολή μέχρι τον τελευταίο στρατιώτη, προκειμένου να υπάρχει η απαραίτητη ψυχολογική προετοιμασία, με επακόλουθο πολλοί άνδρες να εισέλθουν στον αγώνα με μειωμένο ηθικό. Τους παραπλάνησαν ότι πήγαιναν σε άσκηση και όχι σε πόλεμο.
- Παραμέλησαν την συντήρηση των οπλικών συστημάτων και των μεταφορικών μέσων τους, με αποτέλεσμα την κακή απόδοσή τους.
- Δεν εκπαίδευσαν επαρκώς τους στρατιώτες θητείας[2], ώστε να ανταπεξέλθουν στις προκλήσεις και τις δυσκολίες της εκστρατείας.
- Δεν μερίμνησαν οι επικοινωνίες τους να υποστηρίζουν αποτελεσματικά τον έλεγχο και τον συντονισμό των μονάδων από τους διοικητές.
- Δεν προνόησαν για την αντιμετώπιση του χαμηλού κόστους αντιαεροπορικών και αντιαεροπορικών όπλων των Ουκρανών.
- Δεν εξάλειψαν τις παθογένειες του συστήματος διοικητικής μέριμνας, οι οποίες επιδεινώθηκαν από τις προσβολές των Ουκρανών, με αποτέλεσμα να μην εφοδιάζουν επαρκώς τις μονάδες μάχης, με τρόφιμα, καύσιμα και πυρομαχικά.
Bucha 4 Απριλίου 2022
Οι Ουκρανοί μετά την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 και τις αυτονομιστικές κινήσεις των επαρχιών Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ, προετοιμάσθηκαν συστηματικά με την βοήθεια των δυτικών χωρών για το ενδεχόμενο στρατιωτικής αναμετρήσεως με την Ρωσία και απ’ ότι φαίνεται το έκαναν πολύ καλά.
Ο Πούτιν δείχνει ότι επειδή δεν μπορεί να ανατρέψει τον Ζελένσκυ, προσπαθεί να τον καθυποτάξει πλήρως. Σ΄ αυτή την σύρραξη διεξάγονται διαπραγματεύσεις αντιπροσωπειών των δύο χωρών, χωρίς να έχει κηρυχθεί η παύση των εχθροπραξιών. Αυτό συνιστά πρωτοτυπία και είναι απόρροια της αδυναμίας αμφοτέρων να καταγάγουν μια ολοκληρωτική νίκη. Αγωνίζονται να ελέγξουν όσο το δυνατόν περισσότερα εδάφη για να προσέλθουν ενισχυμένοι σε συνομιλίες, μετά την λήξη του πολέμου.
Ο βομβαρδισμός από τους Ρώσους πετρελαϊκών εγκαταστάσεων σκοπεύει να στερήσει στους Ουκρανούς των καυσίμων για την κίνηση των οχημάτων τους.
Οι ρωσικές δυνάμεις αποχωρούν από τα περίχωρα του Κιέβου. Εάν είχαν πρόθεση να διατηρήσουν τις θέσεις τους θα αντικαθιστούσαν τις μονάδες που μάχονται επί 6 εβδομάδες με άλλες από την εφεδρεία. Ο ρωσικός στρατός διαθέτει περί τα 140 «Τακτικά Συγκροτήματα Τάγματος[3]» αποτελούμενα από επαγγελματίες οπλίτες. Φαίνεται όμως να στερεύουν οι εφεδρείες του.
Οι στρατιωτικοί στον πόλεμο μάχονται για την υπεράσπιση των συμφερόντων της πατρίδος τους, υπακούοντας τις εντολές των ηγεσιών τους, τηρώντας όμως ένα κώδικα τιμής, τον οποίον οι αρχαίου Έλληνες τον περιέγραφαν με την λέξη "αρετή". Οι στρατιωτικοί δεν σκοτώνουν τους αιχμάλωτους, περιθάλπουν τους τραυματίες του εχθρού, δεν δολοφονούν τους άμαχους και σέβονται τους νεκρούς. Στις ημέρες μας τα όρια χρησιμοποιήσεως στρατιωτικής βίας προσδιορίζονται στο Δίκαιο του Πολέμου, το οποίο οφείλουν να τηρούν οι εμπόλεμοι. Όσοι στον πόλεμο της Ουκρανίας φονεύουν ή τραυματίζουν άοπλους πολίτες και αιχμαλώτους, δεν είναι στρατιώτες, αλλά δολοφόνοι του κοινού ποινικού δικαίου, με τις πράξεις τους να συνιστούν εγκλήματα πολέμου, μηδενός εξαιρουμένου.
Εκτιμήσεις για την εξέλιξη των επιχειρήσεων
Χάρτης Καταστάσεως με την 4 Απριλίου 2022
Στην περιοχή της Οδησσού οι ρωσικές ναυτικές δυνάμεις θα παραμείνουν στην θαλάσσια περιοχή, προκειμένου να αναγκάσουν τους Ουκρανούς να μην αποδεσμεύσουν τις δυνάμεις τους. Στην παρούσα κατάσταση το ενδεχόμενο αποβατικής ενέργειας φαντάζει απίθανο. Το Ηνωμένο Βασίλειο θα προμηθεύσει τους Ουκρανούς με πυραύλους για την προσβολή πλοίων. Η χρησιμοποίησή τους θα δείξει εάν το ρωσικό ναυτικό έχει την δυνατότητα καταστροφής τους.
Οι Ρώσοι είναι αναμενόμενο να θέλουν να επικεντρωθούν στην διατήρηση της περιοχής του Ντομπάς και στον έλεγχο των ακτών της Αζοφικής Θαλάσσης. Η εξέλιξη αυτή παρέχει την δυνατότητα στους Ουκρανούς να διαθέσουν περισσότερες δυνάμεις στο Νοτιανατολικό Μέτωπο(Ντομπάς-Μαριούπολη), με σκοπό την εκδίωξη των Ρώσων από την χώρα τους. Στην περιοχή ενεργούν δέκα μηχανοκίνητες ουκρανικές ταξιαρχίες.
Οι Ρώσοι υπερέχουν στην αεροπορία, στο πυροβολικό στους πολλαπλούς εκτοξευτές ρουκετών και στους πυραύλους. Θα επιδιώξουν να καταστρέψουν τον ουκρανικό στρατό προκειμένου να τον οδηγήσουν τον Ζελένσκι σε συνθηκολόγηση. Η κύκλωση του ουκρανικού στρατού στον Ντομπάς απαιτεί ισχυρές δυνάμεις, γιατί τότε οι εγκλωβισμένοι θα διασπάσουν τον κλοιό. Να μην ξεχνάμε ότι : «ο κυκλών κυκλούται».
Η επιδίωξη καταστροφής των αντιπάλων στρατών θα οδηγήσει σε μάχες εκτός πόλεων, όπου θα δοκιμασθεί η πολεμική τους αποτελεσματικότητα και η αποδοτικότητα των επιτελείων τους. Τα αποτελέσματα των αναμετρήσεων θα επηρεάσει αποφασιστικά την πορεία του πολέμου και τις διαπραγματεύσεις μετά την λήξη των εχθροπραξιών.
Οι Ουκρανοί για νικήσουν θα πρέπει να :
- Να χρησιμοποιήσουν όλα τα διατιθέμενα αντιαεροπορικά τους μέσα.
- Να αιφνιδιάσουν τον εχθρό επιτιθέμενοι από μη αναμενόμενη κατεύθυνση (πχ δια μέσου των ρωσικών εδαφών ή ακόμη και να καταλάβουν μέρος της ρωσικής επικράτειας).
Η επιτυχής διεξαγωγή μιας πολεμικής αναμετρήσεως είναι αποτέλεσμα εφαρμογής δοκιμασμένων στο χρόνο διαδικασιών, οι οποίες αν εφαρμοσθούν οδηγούν στον επιτυχία, εάν όμως αγνοηθούν καταλήγουν στην καταστροφή. Υπήρξαν περιπτώσεις που ένα τυχαίο γεγονός έκρινε την έκβαση μιας μάχης, ποτέ όμως ενός πολέμου. Η επιχειρησιακή σχεδίαση, η εκπαίδευση του προσωπικού, η λειτουργικότητα των μέσων και γενικότερα η προς πόλεμο προπαρασκευή δεν μπορούν να αφεθούν στην τύχη.
Και να μην ξεχνάμε ότι: «Στον πόλεμο δεν υφίσταται υποκατάστατο της νίκης».
[1] Το σύνολο του προσωπικού του ρωσικού στρατού ανέρχεται σε 900.000 άτομα. Εξ αυτών 250.000 είναι αξιωματικοί, 400.000 επαγγελματίες οπλίτες(αμειβόμενοι) και 250.000 οπλίτες 12μηνου θητείας. Οι Υπαξιωματικοί προέχονται από την επιλογή των συμβασιούχων. Σύμφωνα με τον στρατηγό Valery Gerasimov, αρχηγό του Ρωσικού Γενικού Επιτελείου, από τον Δεκέμβριο του 2018, η Ρωσία έχει 384.000 στρατευμένους επαγγελματίες. Για να αυξήσει τον αριθμό τους προσφέρει σε ορισμένους στρατευμένους τη δυνατότητα να υπηρετήσουν με διετές συμβόλαιο επί πληρωμή αντί της άμισθης δωδεκαμήνου θητείας. Ο αριθμός των επαγγελματιών διετούς συμβολαίου δεν είναι γνωστός. Πολλοί συμμετέχουν στον πόλεμο ως επαγγελματίες με στρατιωτική υπηρεσία 6 ή 8 μηνών, σαφώς κατώτεροι αυτών με πολυετή παραμονή στο στράτευμα.
[2] Δελτία πληροφορίων αμερικανικών υπηρεσιών σχετικά με την κατάσταση των Ρώσων στρατιωτών θητείας, αναφέρουν ότι: Το ηθικό είναι πολύ χαμηλό, κάποιοι έχουν λιποτακτήσει, παραδοθεί, αρνηθεί να πολεμήσουν, έχουν αυτοκτονήσει, ή έχουν αυτοτραυματιστεί και σαμποτάρουν τον εξοπλισμό τους. Σε μία περίπτωση σκότωσαν τον διοικητή μιας ταξιαρχίας, η οποία είχε υποστεί απώλειες άνω του 60%. Μερικοί διοικητές τους εξαπάτησαν να υπογράψουν συμβόλαια για να επεκτείνουν τις υπηρεσίες τους πέρα από την ημερομηνία ολοκλήρωσής της θητείας τους.
[3] Το «Τακτικό Συγκρότημα Τάγματος [(Battalion Tactical Group) BTG], είναι η υψηλής ετοιμότητος μονάδα ελιγμού του ρωσικού στρατού αποτελούμενη από 2 έως 4 λόχους μηχανοκίνητου πεζικού, ενισχυμένο με μία ίλη αρμάτων, αντιαεροπορικά όπλα, πυροβολικό, μηχανικό και στοιχεία διοικητικής μέριμνας. Αποτελεί την βασική μονάδα μάχη στον πόλεμο της Ουκρανίας.